Andrzej Skupień-Florek – Strażnik Tradycji Podhala
Andrzej Skupień-Florek to postać, której historia na zawsze wpisała się w dziedzictwo kulturowe Podhala. Urodzony 25 listopada 1902 roku w Białym Dunajcu, Skupień-Florek był nie tylko poetą, ale i prawdziwym gawędziarzem, kronikarzem życia wsi i jej obyczajów. Jego twórczość wyrastała z głębokiej miłości do regionu i jego mieszkańców, a także z poczucia obowiązku wobec zachowania podhalańskiej tożsamości.
Jego najważniejsze dzieło, książka „Biały Dunajec – moja wieś rodzinna”, jest czymś więcej niż tylko opisem życia w rodzinnej wiosce. To świadectwo wytrwałości autora, który mimo trudnych czasów – w tym okresu okupacji – konsekwentnie gromadził materiały, dokumentował i chronił lokalne dziedzictwo. Skupień-Florek w swojej pracy podkreślał, jak ważne jest zachowanie pamięci o korzeniach, obyczajach i ludziach, którzy tworzyli kulturę Podhala.
Po wojnie nie zgadzał się z nowymi, komunistycznymi porządkami w Polsce, co skutkowało ograniczeniem dostępu jego twórczości do szerszej publiczności. Wielokrotnie jego prace trafiały do szuflady, zamiast do rąk czytelników. Mimo to, jego wkład w literaturę ludową został doceniony – jego poezja znalazła swoje miejsce w antologii współczesnej poezji ludowej oraz w almanachu „Wieś tworząca”.
Dziś pamięć o Andrzeju Skupniu-Florku jest wciąż żywa. W Białym Dunajcu, w Gminnym Ośrodku Kultury, można zobaczyć wystawę pamiątek po nim, a projekt odnowienia Izby Pamięci w jego rodzinnym domu na Stołowem jest dowodem na to, jak wielkie znaczenie ma jego dziedzictwo dla współczesnych mieszkańców regionu. To miejsce stanie się nie tylko świadectwem jego życia, ale i inspiracją dla przyszłych pokoleń, by pielęgnować i szanować lokalną kulturę. Skupień-Florek uosabia to, co najpiękniejsze w duchu Podhala – głęboki szacunek dla przeszłości, połączony z umiłowaniem tradycji i sztuki ludowej.
Halina Bartoszek Rosa